5 Şubat Gulca Katliamı İstanbul’da Protesto Edildi

5 Şubat 2023’te Çinin İstanbul Başkonsolosluğu önünde Türkiye’deki Doğu Türkistanlılar Gulca katliamı yıl dönümü münasebetiyle protesto düzenledi.

Uluslararası Doğu Türkistan STK’lar Birliği 5 Şubat 1997 Doğu Türkistan’ın Gulja kentinde Çin rejimi tarafından Uygurlara yönelik yapılan Soykırım niteliğindeki katliamın 26.yildönümü münasebetiyle İstanbul Sarıyer’deki Çin konsolosluğu önünde basın açıklaması ve protesto düzenledi. Basın açıklamasına Türkiye’deki sivil toplum kuruluşları ve İstanbul’daki Uygurlardan binden fazla kişi katıldı.

Uluslararası Doğu Türkistan STK’lar Birliği Başkanı Hidayet Oğuzhan bundan 26 yıl önce Gulca kentinde işgalci Çin tarafından gerçekleştirilen katliamın acısının hala hissedildiğini, bu zulmü yapanların elbet bir gün hesap vereceğini söyledi. Ayrıca katliamla ilişkili bilgilerin Çin tarafından çok sıkı kontrol edildiği ve erişme kapalı olduğundan dolayı şu ana kadar öldürülen kişi sayısı ve tutuklananların sayıları konusunda şu ana kadar farklı kaynaklarda farklı rakamların gösterilmekte olduğunu dile getirdi ve Uluslararası kuruluşları bu konuyu araştırmaya çağırdı. Sonra basın açıklaması metnini okudu.

Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği Başkanı Nurmuhammed Türkistani Konuşması İngilizce Yaparak Uluslararası Camiaya hitap etti. O konuşmasında Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlallerine dikkat çekerek ülkeleri Doğu Türkistan’da Soykırımın durulması ve toplama kamplarının kapatılması konusunda Çin’e Baskı yapmaya ve harekete geçmeye çağırdı.

Son olarak Doğu Türkistan Alimler Birliği Başkan Yardımcısı Mahmud Muhammed Arap İslam alemine Hitap ederek Doğu Türkistan’daki zulmün durdurulmasında Müslüman aleminin rolünün büyük olacağını, bu neden Müslüman dünyasının liderlerin, alimlerin, fikir insanların bu konuda öncülük etmesinin gerektiğinin dile getirdi.

Uluslararası Doğu Türkistan STK’lar Birliği bu olaya kişilerin dikkatini çekmek için bir hafta önceden sosyal medyada bir dizi kampanya başlatmıştı. 5 Şubat tüm doğu Türkistanlıların hafızasında çok önemli yer tutan olaylardan biridir.

Gulca katliamı nedir?

Bundan 26 sene önce 4 Şubat 1997’de Doğu Türkistan’ın en önemli kültür merkezlerinden biri olan Gulca şehrinde Ramazan ayının kadir gecesinde bir araya gelerek ibadetlerini yapmak isteyen Doğu Türkistanlı kadınlar Çin polisi tarafından ani baskın ile tutuklanmış, işkenceye tabi tutulmuş ve karakolda aşırı güç kullanımı nedeniyle bazıları hayatını kaybetmiştir. Tutuklananlar ve şehit edilenler için 700-800 civarı kişi Gulca hükümet binasının önüne doğru yürüyüş başlatmış, taşkınlık yaşanmadan, barışçıl şekilde devam eden gösteri tam teçhizatlı Çin polisi ve askerlerince engellenmeye çalışılmıştır ve polisler göstericilere karşı aşırı şiddet kullanarak, rastgele ateş açtılar. Saldırılar sonucu yüzlerce kişi şehit edilirken çok sayıda kişi de tutuklandı. Tutuklanan gençlerden bazıları üzerlerine sıkılan soğuk suyun etkisiyle donarak şehit oldular.

5 Şubat günü adalet, demokrasi ve haksız tutuklanan ve öldürülenlerin haklarını talep etmek üzere barışçıl protesto başlatan halkın üzerine yine rastgele açılan ateş nedeniyle 100’den fazla kişi şehit edildi.  Bağımsız kaynaklar Gulca kentinde 4 ve 5 Şubat protestolarının akabinde 4.000’e yakın ve Doğu Türkistan genelinde ise 20.000 civarı masum insan tutuklanarak hapse atıldığını ifade etmektedir.  Bölge genelinde bulunan tüm hastanelerin yaralıları tedavi etmeleri yasaklandı ve bu sebeple de onlarca insan kan kaybı nedeniyle hayatlarını kaybetti. Tutuklananların önemli bir kısmı ise idam edildiler. Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) olaylarla ilgili olarak 200’den fazla Uygur’un göstermelik mahkemelerde yargılandıktan sonra idam cezasına çarptırıldığını, 90 Uygur’un da müebbet hapse mahkûm edildiğini bildirmiştir.