Aksu Uçturfan Depremi

Bilgi Notu

Tarih: Jan 23, 2024 12:00 AM GMT+6

Konum: 41° 16' 8.0144" N 78° 38' 47.1304" E

# Bu bilgi notu Doğu Türkistan Aksu Vilayetinde gerçekleşen depremle ilgili bilgilendirme amaçlı, Uluslararası Doğu Türkistan STK’lar Birliği tarafından hazırlanmıştır. Bilgiler gerçek zamanlı güncellenecektir.

Genel Bilgi

Ürümçi saati yarım gece 12:09, 23 Ocak, 2024 Tarihinde Doğu Türkistan Aksu Vilayeti 7.1 derece, 17-22 derinliğinde deprem gerçekleşmiştir. Deprem konum koordinasyonu  41°16'08.0"N 78°38'56.4"E. Deprem sonraki yarım saat içerisinde 6 defa tekrar deprem yaşanmış olup, en yüksek derece 5.5’e ulaşmıştır. Depremden Aksu yakınlarındaki tüm şehirler etkilenmiş olup, Deprem merkezinin Kırgızistan sınırına yakın olması nedeni ile bazı haber ajanslarında Kırgızistan'da deprem olduğu belirtilmiş olsa da etkilenme alanı ve deprem merkezinin konumu açısında deprem Doğu Türkistan Aksu ili Uçturfan ilçesinde  yaşanmıştır.

Ön rapora göre, depremin merkez üssü, Çin ile Kırgızistan arasındaki dağlık sınır bölgesinde bir yerleşim yeri bulunmaktadır.

"Xinjiang Deprem Ajansının” verilerine göre, merkez üssü Uçturfan İlçe Merkezi'nden yaklaşık 50 km uzaklıkta yer almaktadır ve çevresinde 20 kilometrelik bir yarıçapta beş köy bulunmaktadır.

Çin’deki İfade Özgürlüğü Bağlami 

 Genel bir bağlamda, Çin'deki medyanın kontrol altında olduğu, haber erişiminin kısıtlı olduğu ve bilgi akışının genellikle Çin hükümeti tarafından yönlendirildiği gerçektir. Bu durum, özellikle hassas konular veya olaylar söz konusu olduğunda, haberlerin filtrelenmesi veya sınırlanması anlamına gelebilir. Bu da bize bölgedeki gerçek durumu ve afetin büyüklüğünü net bir şekilde değerlendirmenin zorluğunu ortaya koymaktadır. Bilgi akışının Çin hükümeti tarafından kontrol edilmesi, olaylar hakkında tam ve güvenilir bilgilerin sağlanmasını engellemektedir. Buna ek olarak, bölgedeki durumu anlamak ve afetin etkilerini değerlendirmek için bağımsız bir gözlem ve raporlama mekanizması bulunmaması, gerçek durumu belirlemeyi daha da zorlaştırmaktadır. Bu kısıtlamalara rağmen, olayların boyutu ve etkileri hakkında tam bir anlayışa ulaşmak önemlidir. Ancak, mevcut bilgilerin sınırlılıklarını ve bu bilgilerin tamamının Çin hükümeti tarafından kontrol edildiği gerçeğini göz önünde bulundurarak, olaylar hakkında objektif bir değerlendirme yapmak her zamankinden daha önemlidir.

Depremin tarihçesi 

Deprem Konumu ve Etkilenen Bölgeler

Deprem ana merkezi Google map konum linki: https://maps.app.goo.gl/dTCVeHjRrm9aoEk37

Deprem Ana merkezi işgal altındaki Doğu Türkistan Aksu Vilayeti Üçtufan bölgesinde konumlanmaktadır.

• Etkilenen Bölgeler: 

Aksu Vilayeti Hakkında Genel Bilgi:

Konumu: Aksu, Doğu Türkistan Bölgesi'nin güneyinde yer almaktadır. Tanrı Dağları'nın güneyinde, Hotan ve Kaşgar şehirlerinin arasında bulunmaktadır.

Yüz ölçümü: Aksu'nun yüzölçümü yaklaşık 132.500 km²

Nüfusu: Aksu'nun nüfusu yaklaşık 2,535,000. Nüfusun çoğunluğu Uygur Türklerinden oluşmaktadır.

Şehir ve İlçeler: (Araştırma kolaylığı yaratmak amacı ile Çince isimler verilmiştir.)

• Aksu (şehir) - 阿克苏市 Ākèsū Shì ;

• Onsu İlçesi - 温宿县 Wēnsù Xiàn ;

• Kuçar İlçesi - 库车县 Kùchē Xiàn ;

• Şayar İlçesi - 沙雅县 Shāyǎ Xiàn ;

• Toksu İlçesi - 新和县 Xīnhé Xiàn ;

• Bay İlçesi - 拜城县 Bàichéng Xiàn ;

• Uçturfan İlçesi - 乌什县 Wūshí Xiàn ;

• Avat İlçesi - 阿瓦提县 Āwǎtí Xiàn ;
  

• Kelpin İlçesi - 柯坪县 Kēpíng Xiàn.

En çok etkilenmiş Bölge: Uçturfan İlçesi - 乌什县 Wūshí Xiàn ;

Depremin merkez üssü Uçturfan İlçesi hakkında genel bilgiler:

Uçturfan aksu Doğu Türkistan’ın Aksu iline bağlı bir ilçedir. Batısında Akçi İlçesi ve güneybatısında Kelpin İlçesi, kuzeyinde Kırgızistan, doğusunda Onsu İlçesi, güneyinde Aksu şehri ve Kelpin İlçesi ile sınırdır.

Tanrı Dağlarının güney kesiminde yer alan ilçe dağlık araziye sahip olup, Çin’in 2022 nüfus sayımında ilçenin toplam nüfusu 233 bin olarak ölçülmüştür. Nüfusun çoğunluğunu uygurlar teşkil etmektedir. 

Can ve Mal kayıpları:

3 yaralı

Detay: Kızıl Su Kırgız ‘Özerk Bölgesi’ Kulan Sarı kasabasında depremden etkilenen 3 yaralı bildirilmiştir. 

• Konum: Kizilsu Kyrgyz Autonomous Prefecture 

• Yerel Saat: yerel saat Jan 23, 2024 6:00 AM 

Kaynak: baijiahao.baidu.com 

(kaynak Çin medyası olduğu için, gerçeği yansıtmayabilir)

6 yaralı, 47 ev yıkım, 78 ev zarar görmüş, 6 koyun ağılı yıkım

Detay: Kızıl Su Kırgız ‘Özerk Bölgesi’ genel sayım

• Konum: Kizilsu Kyrgyz Autonomous Prefecture 

• Yerel Saat: yerel saat Jan 23, 2024 8:15 AM 

Kaynak: baijiahao.baidu.com

 (kaynak Çin medyası olduğu için, gerçeği yansıtmayabilir)

3 ölü, 5 yaralı 

Çin küresel televizyon aği (CGTN)in paylaştığı bilgiye göre 3 kişi vefat etmiş,5 kişi yaralanmıştır.

https://www.cgtn.com/special/Live-updates-M7-1-earthquake-hits-Wushi-County-in-China-s-Xinjiang.html .

40 yaralı

Kazakistan Sağlık Bakanlığı, Salı günü yaptığı açıklamada, Doğu Türkistan-Kırgızistan sınırına yakın bir bölgede meydana gelen 7.1 büyüklüğündeki depremin ardından, Kazakistan'ın en büyük şehri Almatı'da 44 kişinin "baş yaralanmaları, morluklar, uzuv burkulmaları gibi hafif ve orta şiddetli çeşitli şekillerdeki yaralanmalara maruz kaldığını" ve tıbbi yardım aradığını belirtti.

https://www.cgtn.com/special/Live-updates-M7-1-earthquake-hits-Wushi-County-in-China-s-Xinjiang.html

Yardım ve kurtarma faaliyetleri:

Depremin hemen ardından, Uçturfan İlçesi itfaiye ve kurtarma ekibi, merkez üssü bölgesine 10 kişilik bir ileri ekibi göndermiştir. Aksu İli itfaiye ve kurtarma ekibi de merkez üssüne ulaşmak için 60 kişiyi seferber etmiştir.

“Xinjiang  İtfaiye ve Kurtarma Departmanı'na” göre, afet yardımı görevi için toplamda 182 araç, 800 kişi ve 32 köpek hazır bekletilmektedir.

kaynak:https://www.chinadaily.com.cn/a/202401/23/WS65aeb9cfa3105f21a507db32.html

Kaynaklar:

1. https://earthquakelist.org/news/2024/01/22/m7-0-earthquake-china-898574/

2. https://english.news.cn/20240123/861b6245d42a47bca67fffc62b646c53/c.html

3. https://www.volcanodiscovery.com/earthquakes/8799848/2024-01-22/18h09/magnitude7-China-Kyrgyzstan-Xinjiang-Border-Region.html

4. https://tr.wikipedia.org/wiki/Aksu_(il)

5. https://baijiahao.baidu.com/s?id=1788835845913910125&wfr=spider&for=pc&searchword=%E9%98%BF%E5%85%8B%E8%8B%8F

6. https://www.chinadaily.com.cn/a/202401/23/WS65aeb9cfa3105f21a507db32.html