Nikkei Asia’nın 4 Eylül’deki haberine göre Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Çalışma Standartları Dairesi Başkanı Corinne Vargha liderliğindeki bir grup delege Doğu Türkistan’ı ziyaret etti. Uluslararası basından uzak gerçekleştirilen bu ziyaret dünya kamuoyunda yankılanan bölgedeki zorla çalıştırma ve diğer işçi hakları ihlallerine ilişkin suçlamalara karşı Çin yerel basınında bir fırsat olarak değerlendirildi. Çin basınından görüşme sonucunda ILO delegelerinin "adil ve objektif bir tutum sergileyeceği" yönündeki umut dile getirildi. ILO sözcüsü ise bu ziyaretin "Çin'in istihdam ve meslekte ayrımcılığın yanı sıra zorla çalıştırmaya ilişkin yasalar ve onaylanmış uluslararası çalışma sözleşmelerinin uygulanmasına ilişkin teknik tartışmalar" düzenlemek üzere yapıldığını açıkladı.
Çin 2005 yılından beri Doğu Türkistanlı gençleri “artı iş gücü” olarak nitelendirerek, Çin’in kıyı bölgelerindeki fabrikalara ucuz iş gücü olarak göndermektedir. Çin medyasının bu husustaki haberlerine göre Çin devleti her yıl Doğu Türkistan’dan 100 binlerce genci bu program kapsamında Çin’in iç eyaletlerindeki fabrikalara pazarlamaktadır. Bu sayı Doğu Türkistan içerisinde pamuk ve domates tarlalarında zorla çalıştırılan mevsimlik işçileri içermemektedir. 2014 yılında inşa edilen toplama kamplarında da zorla çalıştırmanın mevcut olduğu ve çalışma koşullarının uluslararası çalışma standartlarından çok uzak olduğu uzmanlar ve araştırmacılar tarafından kanıtlanmıştır. Eylül 2022’de ILO tarafından yayınlanan “Modern Köleliğin Küresel Tahminleri : Zorla Çalıştırma ve Zorla Evlendirme” adlı raporda Uygurlara ve diğer etnik gruplara karşı zorla veya zorunlu çalıştırma uygulamaların mevcut olduğu, Çin hükümetinin esas olarak Doğu Türkistan’daki Müslümanlara karşı mesleki eğitim kamplarına yerleştirme politikası yürüttüğünü ortaya koymuştur. Kamplardan ayrılma imkânının olmadığı ve köylerde “artı iş gücü” olarak nitelendirilen insanların işgücü transferi ile Çin’in diğer eyaletlerine gönderildiği bu raporda belirtilmiştir. Rapor bu tür uygulamaların niteliği ve etkisi bakımından ayrımcı olduğuna, baskı unsurları içerdiğine dair göstergelerin bulunduğuna varmıştır.
Çin, 12 Ağustos 2022'de 1930 ILO Zorla Çalıştırma Sözleşmesi (No. 29) ve 1957 Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesini (No. 105) onayladı. Bu sözleşme üye devletlerin "zorla veya zorunlu çalıştırmanın herhangi bir biçimini yasaklamalarını ve kullanmamalarını" gerektirmektedir. Çin devleti bu sözleşmeyi onaylamasına rağmen, hükümetin Doğu Türkistan’da bu sözleşmenin yükümlülüklerini yerine getiremediğine dair ciddi şüpheler mevcuttur.
